در قسمت قبل سیر تحول اسکیس معماری با اسکچاپ را مطالعه کردیم و فهمیدیم که اسکیس از کجا شکل گرفته است برای خواندن قسمت اول اسکیس در نرم افزار اسکچاپ کلیک کنید.
انتخاب های اولیه در مراحل اولیه طراحی معماری با انجام مرحله تعیین و آنالیز مسئله طراحی تولید می شوند. معماران در طراحی مفهومی، یک ایده خرد را ایجاد کرده و آن را تا جایی ادامه می دهند که کامل و قابل ارزیابی شود. این ایده های خرد معمولاًفاقد جزییات هستند و همواره جهش هایی از یک ایده به ایده های دیگر در این مرحله صورت می پذیرد.

مراحل اولیه فرایند طراحی معماری

طراحی مفهومی زمانی انجام میشود که طراح در تلاش برای فهم مسئله و تنظیم شرایط برای فرایندهای بعدی است. طراحی مفهومی ( کانسپچوال ) مرحله ای است که دارای غنی ترین گستره از ایده ها ، مسایل و خلاقیت است. معماران در مراحل اولیه فرایندطراحی برای کمک به خودشان در مشاهده ، استدلال و فهم فرم های مورد استفاده و نیز برای تحقیق ایده های عملکردی ورا ه حل ها اسکیس رسم می کنند . عواملی مانند ماهیت انتزاعی داده ها ، نبود التزام خاص برای ایجادایده ها ، خام بودن جزییات و جهش های فراوان از یک ایده به ایده دیگر موجب تسهیل در تولید انتخاب ها در این مرحله میشود.

جدول زیر تفاوت های مراحل اولیه فرایند طراحی را با مراحل نهایی نشان میدهد.

اسکیس، اصلی ترین ابزار طراحی معماری

فرایند طراحی یک فعالیت بصری است. در این فرایند ایده هاباید از لحاظ بصری درک شده و روابط میان آنها ارزیابی شود. ارایه ترسیمی ایده ها بسیار ضروری است. تنوع پذیری، ابهام وعدم وضوح از ویژگی های مهم فرایندهای خلاقانه ای است که در طراحی جایگاه بسیار مهم و حیاتی دارد. طراحان و معماران برای ارتقای گرافیکی ایده ها و تقویت تفکر گرافیکی خودشان از اسکیس بهره می گیرند.
اسکیس در مراحل اولیه فرایند طراحی یک ابزار اصلی و یک فعالیت ذاتی محسوب میشود. معمار با رسم اسکیس می تواند کل کانسپت را از لحاظ بصری توصیف کند، آن را شناسایی و اصلاح کرده و به جستجوی جزییات بپردازد. طراحان به طورکلی یاد گرفته اند که در خلال پیشرفت طراحی کانسپچوال ازکاغذ و قلم استفاده کرده و همواره به طور گرافیکی تفکر کنند.
آنها برای توسعه گرافیکی ایده ها ترسیم می کنند. ترسیمات به عنوان رویکردهای ظاهری بیرونی در تسهیل تفکر و پشتیبانی از ایده های فوری به کار می رود و به تفکر و حافظه کوتاه مدت طراحان کمک می کند.

اسکیس معماری با اسکچاپ چه نوع مهارتی است؟

اسکیس نوعی فرایند متقابل بین مفهوم تجسم و بیان ایده در طرح های دو و سه بعدی و همچنین در مدل های سه بعدی است. ( شون ) ، ( ویگین ) ، ( سوا ) و ( تورسکی ) مطالعات گسترده ای را برای بررسی اطلاعاتی انجام داده اند که معماران به آن فکر می کنند و آنچه از اسکیس های دست آزاد خود برداشت میکنند، در مطالعات شناخت شناسی طراحی تلاش های فراوانی برای بررسی نقش اسکیس های دست آزاد در فرایند طراحی کانسپچوال و روابط آنها با شناخت شناسی طراحی صورت گرفته است. «آکین » اسکیس را بخش ضروری در تولید، حفظ راه حل و نیز برای شناسایی امکانات و محدودیت ها می داند. اگرچه رسم اسکیس برای معماران در همه مراحل فرایند طراحی مهم است، اما در مراحل اولیه فرایند از اهمیت بیشتری برخوردار است. زیرا اسکیس در این مراحل نقش بسیار مهمی را در حل مسایل طراحی بر عهده دارد معمار در فعالیت طراحی خود معمولاً ترسیم اسکیس را بعد از آنالیز مسئله مطالعه برنامه فیزیکی شروع می کند. در واقع رسم اسکیس در آغاز ورود به مرحله طراحی کانسپچوال و هم زمان با ایده یابی، فرم یابی وشکل آفرینی و در خلال مراحل اولیه فرایند طراحی اتفاق میافتد.
رسم اسکیس نوعی خلق سریع و روان طر حها و فرمهای دو و سه بعدی در فرایند طراحی است. یک معمار ماهر با تکیه بر مهارتی که در اسکیس زدن دارد می تواند به راحتی و با سرعت زیاد ایده های درونی افکار و الهامات ذهنی خود را با حالت کاملاً شهودی، به شکل طرح ( واگراییدن ) ارایه دهد. اسکیس نوعی حمایت از فرایند تفکر در خلال مراحل اولیه طراحی است. طراح با توجه به آنچه از آنالیز مسئله حاصل می شود، تصویری را در چشم ذهن خود ایجاد میکند (به نام تصور)تصورات طراح در ابتدا گنگ و مبهم هستند. رسم اسکیس میتواند موجب بیرونی شدن این تصورات
در قالب طرحهای اولیه شود  (Ibid ) طراحی و ترسیم اسکیس و طرح واره های معمارانه می تواند موجب کشف سریع ایده های انتزاعی شود و امکان تحقیق و تفحص انتخاب های متعدد را
فراهم کند . فیش معتقد است اسکیس ها به تفکر طراحان و نیز به راه اندازی حافظه کوتاه مدت آنها کمک می کنند. اسکیس باعث تسهیل استنباط حل مسئله در فرایند تولید ایده می شود. اسکیس امکان ابهامات معینی را که می توانند به روش های مختلفی تفسیر شوند را فراهم می کند. بسیاری از محققان دریافته اند ترسیماتی مثل دیاگرام ها، پلان های خام و تقسیمات فضایی از همان مراحل اولیه طراحی مفهومی سعی دارند که فرم ساخته نشده از بازنمایی های بصری باشند.

فرآیند به وجود آمدن اسکیس معماری با اسکچاپ

به موازات پیشرفت فرایند طراحی، ترسیمات از حالت انتزاعی خارج شده و واقع گرایانه تر می شوند. اسکیس ها بازنمایی فرایند تفکر هستند . اسکیس، طراح را قادر می سازد تا با سطوح گوناگون انتزاع به موضوع طرح توجه کرده و آن را ویرایش کند. اگرچه همه موضوعات مورد توجه قرار نمی گیرند، اما برخی جزییات مشخصی وجود دارد که در حل مسایل طراحی رخ میدهند. لذا تفکر طراح آزادانه مابین خصوصیات عمومی و جزییات درونی در حال گذر است.
(شون) در مطالعات خود پشتیبانی اسکیس از فرایند تفکر را در مراحل اولیه طراحی معماری نشان داد. طراح با ترسیم اسکیس شرایط مختلف را برای بررسی راه حل های معمارانه می آزماید. لذا فرایند طراحی به صورت دیالوگی بین تصورات ذهنی و بازنمایی های بیرونی حاصل از اسکیس مورد بازبینی مجدد قرار میگیرد.
ترسیم اسکیسیک ابزار قوی طراحی در فرهنگ مهندسی است و می تواند خلاقیت طراحی را تا حد زیادی افزایش دهد. طراحان معمولاً با استفاده از ابزار دستی رسم یعنی کاغذ و قلم و گاهی به کمک ماکت اسکیس ترسیم می کنند. این روشی است که برای مدت های طولانی از دوران مصر باستان تاکنون استفاده شده است. ترسیمات اسکیس با کاغذ و قلم بسیار مفید است.
جانسون برخی فواید آن را این گونه بیان کرده است :
ابزار مورد نیاز آن ارزان است و به راحتی استفاده م یشود. این ابزار بازخورد سریع بصری را فراهم کرده و امکان اصلاح و ویرایش و بازنگری روان و سریع طرح ها را ایجاد می کند. بوکر می گوید : “قلم قوی ترین ابزار در جهان است. زیرا قلم افکار انسان و اشتیاق او به فرم های قابل مشاهده جدید را بازنمایی می کند”همان طور که قبلاً اشاره شد، با ورود تکنولوژی کامپیوتری به فرایند طراحی، چالشها، تحولات و تغییرات غیرقابل انکاری در فرایند به وجود آمده است. عموم طراحان از ابزار کامپیوتری CAAD صرفاً در مراحل نهایی فرایند طراحی مخصوصاً برای پرزانته و ارایه نهایی طرح و نیز برای مرحله جزییات طراحی استفاده می کنند. در روش های متداول طراحی معمولاً مراحل اولیه ترسیم اسکیس با کاغذ و قلم انجام م یشود. اما رسم اسکیس با کاغذ و قلم در دورانی که ابزار کامپیوتری وارد فرایند طراحی شده است مضراتی نیز دارد. زیرا طراح بعد از تکمیل اسکیس نهایی و تولید انتخاب های حاصل از طراحی کانسپچوال، مجبور است یک مدل CAAD/CAD را از اسکیس های اولیه چرک نویس تولید کند. لذا یک فاصله ای در فرایند طراحی ایجاد می شود.

نکته مهم اینجاست که فعالیت ترسیم اسکیس ها و طرح واره های معمارانه نمی تواند و نباید از باقی مانده مراحل طراحی جدا بماند.

یکی دیگر از نقاط ضعف اسکیس های دستی، وابستگی فزاینده میزان تأثیرات ترسیم اسکیس بر توانمندی های تجسم فضایی و دست طراح یا معمار است. به عبارتی چنانچه یک معمار دارای
ذهن قوی در اید هپردازی باشد (چشم ذهن معمار توانایی یافتن نتایج مناسبی در اید هپردازی را داشته باشد ) ، اما به حد کافی از توانایی ترسیم دستی اسکیس برخوردار نباشد، مسلماً به کیفیت بالایی از طرح نخواهد رسید. لذا بیشتر طراحان معمولاً تنها به ساخت چیزهایی پردازند که قادر به ترسیمش هستند.
امروزه تکنولوژی های کامپیوتری موجود در فرایند طراحی معماری به طراحان امکان یکپارچه سازی همه مراحل فرایند طراحی را از مرحله ترسیم اسکیس تا خلق مدل مجازی سه بعدی و نیز تا
تولید مدل فیزیکی سه بعدی را داده است. اخیراً تلاش های زیادی در پیشرفت ابزارهای CAAD صورت گرفته تا ترسیم اسکیس و طراحی اولیه با کاغذ و قلم به روش از مد افتاده ای مبدل شود.
تکنولوژی های امروزی CAAD از جمله نرم افزار اسکچاپ امکانات بسیار گسترده ای را در اختیار طراحان و معماران قرار داده و امکان خلق محیط های شبه اسکیس زنی را در محیط مجازی
فراهم کرده اند.
در حال حاضر کارآمد بودن ابزارهای فعلی CAAD مخصوصاً در مراحل اولیه فرایند طراحی نسبت به ابزار دستی با ابهاماتی روبروست و نگارندگان در این مقاله درصدد رفع ابهام هستند.

ادامه این مطلب در پست بعدی …